Οι στικτές ύαινες ζουν μια περίπλοκη κοινωνική ζωή όπου τα θηλυκά παίζουν τον κυρίαρχο ρόλο. Ομάδες με περισσότερα από εβδομήντα ή ογδόντα άτομα πάντοτε καθοδηγούνται από θηλυκά, και όλα τα ενήλικα θηλυκά κυριαρχούν στα ενήλικα αρσενικά, που εγκαταλείπουν την ομάδα όταν φτάσουν στην εφηβεία. Τα θηλυκά, όντας πολύ πιο επιθετικά σε κάθε φάση της ζωής τους, επιβάλλουν την κυριαρχία τους πάνω στα αρσενικά, και επιπλέον, εμφανίζουν ένα από τα πιο ανατριχιαστικά φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί ποτέ σε θηλαστικά.
Οι ύαινες συνήθως γεννούν δίδυμα, και μάλιστα αρκετά αναπτυγμένα κατά τη γέννησή τους, με κανονικό τρίχωμα, ανοιχτά μάτια, κυνόδοντες και κοπτήρες τέλεια ανεπτυγμένους. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποια άλλα σαρκοβόρα, αλλά αυτό που κάνει τις στικτές ύαινες μοναδικές είναι ότι σε λίγα λεπτά από τη γέννησή τους ένα από κουτάβια επιτίθεται στο δίδυμό του, καμιά φορά κατασπαράζοντας το καν βγει από τον αμνιακό σάκο. Αν και οι δύο γόνοι επιβιώσουν από αυτό το προληπτικό πλήγμα, αμέσως ξεκινά η αποφασιστική μάχη και τα δύο «γίνονται μαλλιά κουβάρια, με το δέρμα του ενός στα σαγόνια του άλλου».
Αυτό δεν είναι ένας φυσιολογικός σκυλοκαυγάς δύο αδελφών πάνω στο παιχνίδι. Είναι μια μάχη μέχρι θανάτου ανάμεσα σε δύο ζωάκια που γεννήθηκαν μόλις μια ώρα πριν. Ο αδελφικός ανταγωνισμός δεν είναι κάτι το σπάνιο. Είναι συνηθισμένο, τα αδέλφια να ανταγωνίζονται το ένα το άλλο για φαγητό και προσοχή. Έχω δει νεογνά ερωδιών να παλεύουν άγρια το ένα με τ’ άλλο, κάθε φορά που ο γονιός έφερνε κάτι στη φωλιά. Και μια φορά είδα έναν νεοσσό μαυραετό να ψυχοραγεί καθώς ο άλλος τον τρυπούσε επανειλημμένα με το ράμφος το, μέχρι θανάτου. Αυτές οι περιπτώσεις όμως ήταν αποτέλεσμα έλλειψης τροφής και δείχνουν την υγιή φυσική τάση της επιβίωσης του ικανότερου. Το ενοχλητικό στη διαμάχη των νεογέννητων υαινών είναι ότι, προφανώς, είναι ο κανόνας. Η στικτή ύαινα σχεδόν πάντα κάνει δίδυμα και σπάνια καταλήγει να ανατρέφει πάνω από ένα μόνο κουτάβι, διότι τα ίδια τα κουτάβια φαίνεται ότι είναι γενετικά προγραμματισμένα να επιτίθενται και να σκοτώνουν τα αδέρφια τους μόλις τα αντικρίσουν.
Αυτό είναι ένα σπάνιο παράδειγμα καθαρής επιθετικότητας που εκδηλώνεται χωρίς να έχει προηγηθεί τίποτε: ανεξάρτητη από την κοινωνική προϊστορία που συνήθως οδηγεί σε σύγκρουση. Ακόμη και για τα ανελέητα πρότυπα των γονιδίων, τούτη εδώ η επιθετικότητα ξεπερνά τα όρια. Στους ανθρώπους η αδελφοκτονία έχει μακρά παράδοση, και παίζει εξέχοντα ρόλο σε οικογενειακές τραγωδίες, από τον Κάιν και τον Άβελ μέχρι το Ανατολικά της Εδέμ. Όμως, κατά φύσιν, δεν συνηθίζεται, διότι οι κυρώσεις είναι αυστηρές: απώλεια τουλάχιστον των μισών από τα ίδια μας τα γονίδια. Το γεγονός ότι οι στικτές ύαινες την συνηθίζουν τακτικότατα σημαίνει ότι αυτή η απώλεια αξίζει τον κόπο. Πρέπει να αντισταθμίζεται με ένα ακόμη μεγαλύτερο όφελος, κάπου αλλού. Αλλά που ακριβώς;
Η απάντηση σ’ αυτό το μυστήριο βρίσκεται στις ανακαλύψεις του Λόρενς Φράνκ ο οποίος μελέτησε άγριες ύαινες στην Κένυα και μια ομάδα αιχμάλωτων ζώων στην Καλιφόρνια. Μέσα σε μια περίοδο δεκαπέντε ετών, ο Φράνκ ανακάλυψε ότι το κουτάβι που συνήθως κερδίζει τη φονική μάχη είναι θηλυκό, και αν μάλιστα είναι κόρη μια θηλυκής με ‘’υψηλή θέση’’, τότε αναμφισβήτητα θα αντικαταστήσει τη μητέρα της ως επικεφαλής της ομάδας. Αυτό είναι κάτι που προφανώς θα άρεσε στα γονίδια το είδος, το είδος της συνέχειας μέσω της οποίας ευδοκιμούν και την οποία φαίνεται να πέτυχαν χάρη σ’ ένα πολύ απλό χημικό τέχνασμα. Με μια σειρά εξετάσεις αίματος, ο Φράνκ κατόρθωσε επίσης να αποδείξει ότι τα ανδρογόνα βρίσκονται σε έξαρση σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Τα έμβρυα των στικτών υαινών, ανεξαρτήτως φύλου, έχουν υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης ακόμα κι από τα ενήλικα αρσενικά. Κάτι θέτει σε κίνηση την παραγωγή ορμονών που δραστηριοποιούν την ανάπτυξη αρσενικών χαρακτηριστικών, και μάλιστα από νωρίς και αδιακρίτως, μέσα στη μήτρα ακόμη, προκαλώντας αισθητές αλλαγές στο σώμα, το μυαλό και τη συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα είναι παράξενα γεννητικά όργανα, σύγχυση μεταξύ φύλων και ενήλικα θηλυκά τόσο μεγαλόσωμα, ικανά και επιθετικά που επιβάλλουν μια σκληρή και γενετικά σταθερή μητριαρχία.
Η μόνη εξιλαστήρια αρετή σ’ αυτή την τρομαχτική ιστορία γενετικού ιμπεριαλισμού βρίσκεται στην περαιτέρω υπόδειξη του Λόρενς Φράνκ, ότι οι μητέρες ύαινες μπορεί καμιά φορά να παρέμβουν στην πάλη των γόνων τους για να προσαρμόσουν την αναλογία των φύλων στην κοινωνία τους. Αναφέρει μια αποδυναμωμένη αριθμητικά ομάδα που χρειαζόταν επειγόντως αναπλήρωση, και αίφνης επέτρεψε σε ένα πρωτοφανή αριθμό θηλυκών διδύμων να επιβιώσουν και τα δύο. Μια δυσδιάκριτη, ωστόσο εμψυχωτική, επιβεβαίωση της ατομικής ανεξαρτησίας από την ηγεμονία των γονιδίων. Ίσως. Δεν είναι πάντα εύκολο να ξέρεις από πού έρχονται οι διαταγές. Τα αδίστακτα γονίδια έχουν κι αυτά την τάση να εξαπατούν.
Πηγή: Απόσπασμα απο το βιβλίο του Lyall Watson ''Σκοτεινή Φύση''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου